Në kujtesën kulturore të Shkodrës, pak institucione kanë lënë gjurmë aq të thella sa Klubi i Rinisë “Heronjtë e Vigut”. Ky ishte vendi ku të rinjtë gjetën hapësirën për të shprehur talentin e tyre në muzikë, teatër, letërsi, pikturë e humor, duke u bërë më vonë emra të njohur në artin shqiptar. Midis kufizimeve të kohës, ky Klub u shndërrua në një vatër krijimtarie e pasioni, duke mbetur sot një kapitull i rëndësishëm i historisë kulturore të qytetit.

Një qendër kulturore me ndikim të madh

Klubi i Rinisë “Heronjtë e Vigut” ishte një ndër qendrat më të gjalla kulturore të Shkodrës, duke pasur si mision edukimin e të rinjve dhe krijimin e brezit të ri artistik. Fillimet e tij lidhen me aktivitetet në shtëpinë e Dabërdakëve, në fundin e rrugës së Fretënve (sot pranë Bankës Italiane), ku funksiononte si “Klubi i Artizanatit”. Me drejtues si Seit Alia dhe Zef Leka në muzikë, ky institucion u shndërrua shpejt në një vatër të rëndësishme kulturore.

Në vitin 1963 u formësua zyrtarisht me emrin “Heronjtë e Vigut”, nën drejtimin e figurave si Fadil Kraja (drejtor), Teofik Duka (regjisor), Tonin Daija (muzikë), Franc Ashiku (pikturë) dhe Serafin Fanko (koreografi). Më vonë, stafi ndryshoi, duke pasur emra të njohur si Shaban Bajrami, Fejzi Spahiu, Ahmet Zeqiri, Ymer Bercana, Ferdinand Bushati, Hilmi Tukaj, Fatbardh Luga, Luan Barova, Nimet Salabegu, Nazmi Lishi dhe Tonin Tërnaku.

Pjesëmarrja e të rinjve dhe shpërthimi i talenteve

Ky klub u bë një skenë e hapur për të rinjtë e qytetit, ku talentet e reja gjetën hapësirën për t’u shprehur në muzikë, teatër, letërsi, humor, pikturë e vallëzim. Shumë prej tyre u shndërruan më vonë në emra të njohur të artit shqiptar. Në fushën e interpretimit u dalluan Gjosho Vasija, Zef Deda, Gëzim Kruja, Kolë Saraçi, Mark Lëkunda, Rita Gjeka, Moisi Preka, Edi Vata, Ismet Drishti e të tjerë. Spektaklet variete, të drejtuara me pasion nga regjisori Hilmi Tukaj, ishin kulmi i veprimtarive, duke mbledhur emra si Sherif Merdani, Liljana Kondakçi, Ema Qazimi, Françesk Radi, Manjola Nallbani, Frederik Ndoci, Rita e Juli Ndoci, Bujar Qamili e shumë të tjerë.

Një rol të madh luajtën edhe drejtuesit e muzikës si Gani Tahiri, Mark Kaftali, Nazmi Lishi, Osman Mula, Fatbardh Luga dhe Tonin Tërnaku. Sipas ish-drejtorit Ferdinand Bushati, aktivitetet ishin të shumta: “Koncerti-variete”, “Stacion i dashur”, “Portreti i Festivalit të 11-të”, “Ekipi Vllaznia”, si dhe pasditet kushtuar figurave të shquara në shkencë, letërsi dhe art.

Rrethet letrare dhe të pikturës

Përveç skenës, Klubi i Rinisë u bë qendër e rëndësishme e krijimtarisë letrare. Rrethi letrar, i drejtuar nga Ferdinand Bushati, cilësohej ndër më të dalluarit në Shqipëri. Nga ky mjedis dolën autorë që sot janë pjesë e letërsisë shqiptare si Xhahid Bushati, Ritvan Dibra, Alfred Çapaliku, Kolec Traboini, Skënder Temali, Mehmet Gucia, Visar Zhiti, Skënder Rusi, Pëllumb Sulo, Petrit Ruka e shumë të tjerë.

Po ashtu, rrethi i pikturës, fillimisht i udhëhequr nga Franc Ashiku e më pas nga Anxhelin Dodmasej dhe Sytki Brahimi, nxori artistë që vazhduan studimet në Akademinë e Arteve, mes tyre Zef Paci, Franc Paci, Gazmend Bakalli, Leo Harapi, Davida Kola e Gjergj Kallmeti.

Ndikimi dhe trashëgimia

Edhe pse veprimtaritë shoqëroheshin me frymën ideologjike të kohës, nuk mund të mohohet fakti se Klubi i Rinisë “Heronjtë e Vigut” ishte një vatër e shpërthimit të talenteve në një periudhë të vështirë për artin dhe kulturën. Ai mbetet një simbol i kujtesës kulturore të Shkodrës, ku dhjetëra artistë, shkrimtarë, muzikantë dhe aktorë hodhën hapat e parë drejt karrierës së tyre.