Nga Xhahid Bushati

Ishin vitet, kur punoja me intensitet për përfundimin e librit kushtuar Teatrit “Migjeni”. Shpesh, nga lodhja e tejskajshme, ngatërroja si padashur orët e paraditës me të pasdites; të muzgut, natës së vonë dhe mëngjesit, që mua më dukej se vinte papritur…

Kisha portretizuar një numër të caktuar aktorësh. Faqe të tjera më prisnin… I kishte ardhur radha regjisorit Lec Shllaku. E njihja vetëm nga filmi, ku rolin e kishte interpretuar në mënyrë të shkëlqyer. Më vonë e kuptova “pse-në” e kësaj arritjeje artistike. Figura e interpretuar kishte në embrion një karakter të fortë e të paepun. I tillë ishte në punë e në jetë dhe Leci. I bashkonte natyra e karakterit dhe qëndrueshmëria stoike.

Artistin Lec Shllaku nuk e kisha takuar asnjëherë. Herën e parë, kur u nisa, gjatë gjithë rrugës mendoja: “A do t’ia dal gjatë bashkëbisedimit me të? A do të jetë një provim i vështirë? A do t’ia dal? Mos po dështoi, kur në jetë nuk isha mësuar të dështoja?, etj.” Gjatë qëmtimeve të mia, dija që ai kishte një prejardhje artistike, me plot humor dhe buzëqeshje; njihja gjithashtu karrierën regjisoriale në teatrin “Migjeni”, njihja të lexuara, gjithashtu, nga arkivat (dosjet e shfaqjeve që kishte vënë) mendimet, argumentet, kundërargumentet, kulturën, dhe veçanërisht dimensionin e letërsisë së huaj që e njihte aq mirë.

Nuk trokita në derë, në fillim. Shihja me vëmendje çatinë e gjetheve të gjelbëruara që kishte dalë sipër murit dhe mënyrën si e “stolisnin” atë. I thashë vetes: “Ky njeri i pret njerëzit me gjelbrim!” Dhe nuk isha gabuar. Trokita disa herë. Derën ma hapi një grua e moshuar që, të porsaardhurit i fali petale buzëqeshjesh pafund… Vitet e rinisë, ende, ruanin delikatesën, ëndrrat dhe gjurmët ëndërrore! Nuk e njihja e as nuk më njihte. Vetëm më tha me një të butë si shpirt zogu: “Urdhëroni, e hyni!” “Jam mik i Lecit” – i thashë. “Pse je i tillë, e hapa derën.” – vazhdoi bisedën gruaja me urtësinë e saj. Gruaja (më vonë mësova se e kishte emrin Rozë, dhe e shoqja e Lecit) me hap të ngadaltë priu e para. Dhe mua më dukej se më shoqëronte një dritë njerëzore.

Leci më priti i ulur në karrigë, në bibliotekën e tij të pasur. Mikëpritëse e dashamirëse ishin buzëqeshja rrezatuese, e qeshura e herëpashershme. Ky ishte veç fillimi. Ditët që vinin më pas, ishin të dëshiruara për takime e biseda të nevojshme e të domosdoshme, me ngjyra artistike, filozofike, diturie e njerëzore. Ditë, që vizatonin e plotësonin figurën e Lecit, ku unë po hidhja rreshtat e po mbushja fletët e jetës së tij, në librin tim. Po i shkruaja me një frymëzim të çuditshëm; ma ngrohnin zemrën!

Gjithnjë më priste në bibliotekë. Fliste natyrshëm sa edhe, nganjëherë, edhe më turpëronte. Fliste, dhe kuptoja se aftësia dhe ambicja të padukshme shfaqeshin si “personazhe” të vërteta. Fliste, dhe fshihte modestinë. Fliste, dhe të dëgjonte me vëmendje. (Kur i pëlqente mendimi, qeshte me shpirt.) Fliste, dhe ishte i zgjuar. Kur të besonte, konfidencialiteti ishte portë e hapur. Fliste, dhe ishte inteligjent. Fliste, dhe ishte njerëzor. Fliste, dhe mendohej shpesh. Fliste dhe… ishte modern. Fliste, dhe përmes një dritares që e hapte për bashkëbiseduesin të dhuronte një leksik të pasur jete. Eh, sa shumë pajë artistike të dhuronte Artisti Lec Shllaku!

Gjatë ditëve, dhe nuk qenë të pakta, teksa mbaja me kujdes shënime për jetën e pasur e të dritshme të Lec Shllakut, njeriu që më priste e më përcillte ishte Nanë Roza. Ajo grua (për mua e shtrenjtë, si nana ime), që tani nuk jeton më, (shumë lot rrjedhin në faqet e mia sa herë përmend këtë emër të ndritur), gjithnjë më thoshte me një buzagaz të ylbertë: “Po të pret në bibliotekë! Mezi pret ardhjen tënde!”

… dhe nisnim bisedën… Nuk e di ku fliste Leci apo librat në gjuhën shqipe e të huaj që ishin radhë-radhë në vendosura me kujdes në rafte… Fliste DITURIA dhe shëtiste papushim. Më fliste si një Mësuese e vlefshme.

… dhe biseda vazhdonte… Fjalët e Lecit ishin bibliotekë. Kjo ishte arsyeja që më priste, vetëm, në bibliotekë.